Zwerfafval is de grootste ergernis van Rotterdammers, blijkt uit opinieonderzoek. Irritaties gaan evengoed over vuilniszakken naast containers en hopen grof vuil op de stoep. Tegelijkertijd leven we in de armste stad van Nederland, waar 8,7 procent van de inwoners in armoede leeft. Rotterdam is ook een stad die in 2050 volledig circulair wil zijn. Dat betekent dat er geen afval meer bestaat, dat inwoners minder afval overhouden en afgedankte materialen een nieuw leven krijgen. Dit voorstel zorgt voor zowel minder afval als minder armoede.
Zwerfie Rotterdam gelooft dat armoedebestrijding en het tegengaan van (zwerf)afval hand in hand gaan. Daarom willen wij een weggeefwinkel openen in het hart van de armste wijk van Rotterdam, zodat inwoners geld besparen op nieuwe producten.
Als je minder nieuwe dingen hoeft te kopen, houd je meer geld over voor gezonde voeding en voor bijvoorbeeld sport. Dan haal je misschien wél net het einde van de maand. Je bezighouden met duurzaamheid, ecologie en het tegengaan van afval is bovendien makkelijker als je geen financiële zorgen hebt. En zo is de cirkel rond: minder gedumpte huisraad op straat, minder armoede door hergebruik en meer ruimte in het hoofd voor verdere verduurzamingen voor een fijner leven. In de weggeefwinkel kunnen bewoners met een afstand tot de arbeidsmarkt bovendien ervaring opdoen en sociale contacten aangaan. Het mes snijdt aan alle kanten tegelijk.
Afvalreductie en levensduurverlenging van meubels, elektronica, kleding en andere spullen is goed voor de aarde én voor de portemonnee van inwoners!
Het plan
In de Jan Kobellstraat komen twaalf woningen van Havensteder vrij voor sociale initiatieven die energie brengen in de wijk. In één van deze woningen wil Zwerfie Rotterdam aan de slag met een weggeefwinkel en een mini-museum met historisch zwerfafval. Ook denken wij aan opslag van opruimmaterialen en een ruimte waar we bijvoorbeeld films kunnen vertonen en kunnen werken of vergaderen. Het mini-museum laat bezoekers zien dat plastic afval niet afbreekt. Elk item vertelt een eigen verhaal over de recente historie van het verpakken voor voedsel en andere producten. Door het Zwerfie-museum te combineren met de weggeefwinkel, kunnen we naast armoedebestrijding ook werken aan bewustwording over het voorkomen van zwerfafval.
De spullen halen we letterlijk van straat. Bij het grof vuil staan regelmatig goede spullen die normaliter door de gemeente in de kraakwagen worden vermalen tot laagwaardige grondstoffen die deels worden vernietigd en verbrand. Die spullen willen wij redden van een vroegtijdig einde. Als dingen aan straat worden gezet, met het doel dat een afvalbedrijf ze voor jou meeneemt, worden de goederen een ‘res nullius’. Dat is een juridische term voor iets dat niemand toebehoort. Iemand anders kan dan de eigenaar worden, zo staat in het Burgerlijk Wetboek.
De weggeefwinkel heeft toegevoegde waarde boven Marktplaats, kringloopwinkels en chatgroepen met gratis spullen op Whatsapp en Facebook. Om te beginnen willen wij de spullen gratis weggeven op de fysieke locatie. Ten tweede gaat het om goederen die anders vernietigd zouden worden en dus niet op een andere ruilstek worden aangeboden. Bewoners kunnen ook dingen aanleveren. Dat is een voordeel ten opzichte van gratis weggeven via een ander kanaal, omdat dat laatste ertoe kan leiden dat vraag en aanbod niet snel genoeg bij elkaar komen, waardoor spullen alsnog eindigen bij het grof vuil. Door een weggeefwinkel krijgen spullen langer de tijd om van eigenaar te wisselen.
In de leegstaande woningen aan de Jan Kobellstraat komen meer groene en sociale initiatieven, die elkaar versterken. Zo kunnen vrijwilligers uit andere projecten, zoals de Taalschool, doorstromen voor het bemensen van de weggeefwinkel. Zwerfafvalrapers uit de wijk hebben een signaalfunctie voor goede spullen die op straat staan. We streven ernaar om tegelijk geopend te zijn met de andere initiatieven én tegelijk met de weekmarkt. Door spullen zichtbaar gratis aan te bieden tijden de markt kunnen we zorgen voor een hoge roulatiesnelheid.
